Strona patrona
Alfred Bernhard Nobel (ur. 21 października 1833 w Sztokholmie, zm. 10
grudnia 1896 w Sanremo) – przemysłowiec i naukowiec szwedzki, wynalazca
dynamitu, fundator Nagrody Nobla.
Nagroda Nobla — ustanowione ostatnią wolą fundatora, Alfreda Nobla,
wyróżnienie przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi
dla społeczeństw i ludzkości.
Pierwsza uroczystość wręczenia tej nagrody miała miejsce w Królewskiej Akademii
Muzycznej w Sztokholmie w 1901 roku. Poczynając od 1902 roku nagrody są
formalnie przyznawane przez króla Szwecji.
Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal i dyplom honorowy.
POLSCY NOBLIŚCI
Henryk Sienkiewicz
(pseud. Litwos) - pisarz, publicysta. Urodzony 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej na
Podlasiu, zmarł 15 listopada 1916 w Vevey w Szwajcarii. Twórczość Sienkiewicza
nie tylko krzepiła serca ogarnięte zwątpieniem wobec rosnącego ucisku w zaborze
rosyjskim i pruskim, dzieła te przypomniały Polakom narodową odrębność i prawo
do narodowej godności.
Nagroda Nobla dla Sienkiewicza
W 1905 r. Henryk Sienkiewicz uhonorowany został literacką Nagrodą Nobla za
"wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu" i - jak podkreślił jeden z jurorów -
"rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu".
W swoim odczycie noblowskim laureat powiedział, że choć Polska uważana jest za
martwą i pogrzebaną, to jednak dzięki jego nagrodzie dała ona świadectwo swej
sile przetrwania i woli zwycięstwa
Maria Skłodowska-Curie
(ur. 7 listopada 1867 r. w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 r. w Passy) – fizyk i
chemik narodowości polskiej. Obywatelka polska i francuska, większość życia
spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową. Zmarła 4 lipca
1934 roku w alpejskiej klinice Sancellemoz w Passy na białaczkę spowodowaną
najprawdopodobniej wysokimi dawkami promieniowania pochłoniętymi podczas badań
nad promieniotwórczością.
Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe, po raz
pierwszy w 1903 z fizyki wraz z mężem i Henrim Becquerelem za badania nad
odkrytym przez Henriego Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, po raz drugi
w 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu. Do dziś pozostaje jedyną kobietą,
która tę nagrodę otrzymała dwukrotnie, a także jedynym uczonym w historii
uhonorowanym nagrodą Nobla w dwóch
różnych dziedzinach nauk przyrodniczych. Jest prekursorem nowej gałęzi chemii —
radiochemii.
Władysław Reymont
Władysław Stanisław Reymont - właściwie Stanisław
Władysław Rejment. Powieściopisarz, nowelista, reportażysta. Urodził się 7 maja
1867 we wsi Kobiele Wielkie w
pobliżu
Radomska, zmarł 5 grudnia 1925 w Warszawie.
życiorys
1880-1884 uczył się zawodu krawieckiego.
1884-1887 był aktorem w wędrownych grupach teatralnych
1888-1893 pracował jako dróżnik w Rogowie
1893- przeniósł się do Warszawy od tamtego czasu utrzymywał się z twórczości
literackiej
1894- dzięki artykułowi w ,,Tygodniku Ilustrowanym’’ otworzyła mu się droga do
kariery literackiej
1896- została wydana powieść ,,Komediantka’’
1899- wydanie powieści ,,Ziemia Obiecana’’
1900- wypadek kolejowy
1902- ożenił się z Aurelią Szacnajder
1902-1909 Reymont wydał 4 tomy ,,Chłopów’’
1909-następne utwory literackie
1910- powieść ,,Marzyciel’’
Władysław Reymont, dostał Nagrodę Nobla w 1924 roku za powieść ,,Chłopi
’’ .
Czesław Miłosz (1911 – 2004)
Polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz. Laureat
Nagrody Nike'98.
Debiutował „Poematem o czasie zastygłym” (1933). Część przedwojennych wierszy
oraz pisane w okresie II wojny światowej znalazły się w zbiorze „Ocalenie”
(1945). Tomik „Światło dzienne” (Paryż 1953) zawiera m.in. tak znane wiersze,
jak: „Dziecię Europy” i „Traktat moralny”. W najbardziej dojrzałym okresie
twórczości poetyckiej Miłosza powstały zbiory: „Traktat poetycki” (1957), „Król
Popiel i inne wiersze” (1962), „Gucio zaczarowany” (1965), „Miasto bez imienia”
(1969), „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada” (1974), „Utwory poetyckie” (Ann
Arbor 1976)„To” (2000). Przez wiele lat publikowanie wierszy Miłosza było w PRL
zakazane, a jego książki zaczęły się ukazywać w kraju na nowo od 1980 roku.
10 grudnia 1980 roku – Miłosz odebrał literacką nagrodę Nobla. W
uzasadnieniu jury napisano, że polski poeta dostał nagrodę za bezkompromisową
wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych
konfliktów.
Lech Wałęsa
Lech Wałęsa ur. 29 września, 1943 w Popowie.
Polski polityk i działacz związkowy, z zawodu elektryk . Współzałożyciel i
pierwszy przewodniczący „Solidarności”, opozycjonista w okresie PRL-u. Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995.
5 października 1983 r.
Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu Lechowi Wałęsie Pokojowej
Nagrody Nobla.
W uzasadnieniu wskazano m.in.:
„Działania Lecha Wałęsy charakteryzowały się determinacją w dążeniu do
rozwiązania problemów jego kraju poprzez negocjacje i współpracę, bez uciekania
się do przemocy”.
Wisława Szymborska
(ur. 2 lipca 1923 r. w Bninie, obecnie w obrębie Kórnika) – polska poetka,
eseistka i krytyk literacki, a także tłumaczka literatury francuskiej, laureatka
Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1996 roku.
Uhonorowana została Nagrodą Goethego w 1991, a później także Nagrodą Herdera.
Orędownikiem poezji Szymborskiej w Niemczech jest Karl Dedecius tłumacz
literatury polskiej.
Komitet Noblowski w uzasadnieniu przyznania poetce nagrody napisał: "za poezję,
która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi
ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości".
Za pomoc dla świdnickich dzieci otrzymała Dziecięcą Nagrodę SERCA. Za
pośrednictwem Jacka Kuronia i jego Fundacji "Pomoc Społeczna SOS" przekazała
część Nagrody Nobla na zakup okien do budowanego w Świdnicy Europejskiego
Centrum Przyjaźni Dziecięcej.
Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
W 1996 roku otrzymała tytuł Człowiek Roku tygodnika "Wprost".
W twórczości Wisławy Szymborskiej ważne miejsce zajmują także limeryki, z tego
względu zasiada ona w Loży Limeryków, której prezesem jest jej sekretarz Michał
Rusinek.
powrót
|